TEKST 5
na hi kaścit kṣaṇam api
jātu tiṣṭhaty akarma-kṛt
kāryate hy avaśaḥ karma
sarvaḥ prakṛti-jair guṇaiḥ
na – ani nie; hi – z pewnością; kaścit – każdy; kṣaṇam – chwila; api – również; jātu – w jakimkolwiek czasie; tiṣṭhati – pozostaje; akarma-kṛt – nie robiąc nic; kāryate – zmuszone do działania; hi – z pewnością; avaśaḥ – bezradnie; karma – praca; sarvaḥ – wszystko; prakṛti-jaiḥ – zrodzony z sił natury materialnej; guṇaiḥ – przez cechy.
Wszyscy zmuszeni są do bezradnego działania odpowiednio do cech, które nabyli pod wpływem sił natury materialnej; dlatego nikt, nawet na chwilę, nie może powstrzymać się od zajęcia.
ZNACZENIE:
Bezustanne działanie nie jest czymś właściwym dla istoty wcielonej, ale wynika ono z natury duszy. Bez obecności duszy ciało materialne nie może się poruszać. Ciało materialne jest jedynie martwym pojazdem wprowadzanym w ruch przez zawsze aktywną i nigdy nie przestającą działać duszę. Jeśli zatem dusza nie zostanie zaangażowana we właściwą pracę w świadomości Kṛṣṇy, wtedy zostanie zaangażowana w zajęcia narzucone jej przez energię iluzoryczną. W kontakcie z energią materialną dusza przyswaja sobie materialne cechy, i aby oczyścić ją z tych związków, konieczne jest zajęcie jej obowiązkami polecanymi w śāstrach. Kiedy jednak jest zaangażowana w naturalne zajęcia świadomości Kṛṣṇy, wtedy dobre jest dla niej wszystko, cokolwiek jest ona w stanie zrobić. Zapewnia o tym Śrīmad-Bhāgavatam (1.5.17):
tyaktvā sva-dharmaṁ caraṇāmbujaṁ harer
bhajann apakvo ’tha patet tato yadi
yatra kva vābhadram abhūd amuṣya kiṁ
ko vārtha āpto ’bhajatāṁ sva-dharmataḥ
„Dla tego, kto przyjmuje świadomość Kṛṣṇy – nawet jeśli nie wypełnia obowiązków polecanych w śāstrach ani nie pełni służby oddania właściwie, i nawet jeśli potem upada z tego poziomu – nie ma żadnej straty ani zła. A kto przestrzega wszystkich zaleceń śāstr w celu oczyszczenia się, jaki pożytek może mieć z tego, jeśli nie jest on świadomy Kṛṣṇy?” Zatem proces oczyszczający ma służyć osiągnięciu najistotniejszej rzeczy – świadomości Kṛṣṇy. Więc sannyāsa, czy każdy inny proces oczyszczający, ma pomóc w osiągnięciu ostatecznego celu – stania się świadomym Kṛṣṇy, bez czego wszystko uważane jest za niepowodzenie.