TEKST 17
yuktāhāra-vihārasya
yukta-ceṣṭasya karmasu
yukta-svapnāvabodhasya
yogo bhavati duḥkha-hā
yukta – umiarkowany; āhāra – jedzenie; vihārasya – odpoczynek; yukta – uregulowany; ceṣṭasya – tego, kto pracuje dla utrzymania; karmasu – w wypełnianiu obowiązków; yukta – uregulowany; svapna-avabodhasya – sen i czuwanie; yogaḥ – praktyka yogi; bhavati – staje się; duḥkha-hā – zlikwidowanie cierpienia.
Kto posiada umiar w swoich zwyczajach jedzenia, spania, pracy i odpoczynku, ten poprzez praktykę yogi może zlikwidować wszelkie materialne cierpienia.
ZNACZENIE:
Przesada w kwestiach jedzenia, spania, obrony i seksu – będących potrzebami ciała – może uniemożliwić postęp w praktyce yogi. Jeśli chodzi o jedzenie, to może zostać ono uregulowane wtedy, gdy przyjmuje się tylko prasādam, pokarm uświęcony. Panu Kṛṣṇie ofiarowuje się, zgodnie z zaleceniami Bhagavad-gīty (9.26), jarzyny, kwiaty, owoce, zboże, mleko itd. W ten sposób osoba w świadomości Kṛṣṇy jest automatycznie szkolona, aby nie przyjmować pokarmu nieprzeznaczonego dla ludzi, czyli tego, który nie jest w kategorii dobroci. Jeśli chodzi o spanie, osoba świadoma Kṛṣṇy jest zawsze czujna w wypełnianiu swoich obowiązków w świadomości Kṛṣṇy. Każda niepotrzebna chwila snu uważana jest za wielką stratę. Avyartha-kālatvam: osoba świadoma Kṛṣṇy nie może przeżyć ani minuty swojego życia bez pełnienia służby dla Pana. Dlatego ilość jej snu jest zmniejszona do minimum. Ideałem w tym względzie był Śrīla Rūpa Gosvāmī, który zawsze był zaangażowany w służbę dla Kṛṣṇy i nie mógł spać dłużej niż dwie godziny na dobę, a czasami jeszcze mniej. Ṭhākura Haridāsa nie przyjmował prasādam ani nie kładł się spać nawet na chwilę, dopóki nie skończył swojego codziennego intonowania w liczbie trzystu tysięcy imion. Jeśli chodzi o pracę, osoba świadoma Kṛṣṇy nie robi niczego, co nie ma związku ze sprawami Kṛṣṇy – tym samym praca jej jest zawsze zgodna z nakazami pism i nie jest skażona zadowalaniem zmysłów. A skoro nie wchodzi tu w grę zadowalanie zmysłów, osoba świadoma Kṛṣṇy nie potrzebuje materialnego wypoczynku. Ponieważ jest ona umiarkowana w swojej pracy, mowie, śnie, czuwaniu i innych czynnościach cielesnych, nie ma dla niej żadnych cierpień materialnych.