TEKST 35
śrī-bhagavān uvāca
asaṁśayaṁ mahā-bāho
mano durnigrahaṁ calam
abhyāsena tu kaunteya
vairāgyeṇa ca gṛhyate
śrī-bhagavān uvāca – Osoba Boga rzekł; asaṁśayam – bez wątpienia; mahā-bāho – O potężnie uzbrojony; manaḥ – umysł; durnigraham – trudny do utrzymania w karbach; calam – niespokojny; abhyāsena – przez praktykę; tu – ale; kaunteya – O synu Kuntī; vairāgyeṇa – przez uwolnienie się od przywiązań; ca – również; gṛhyate – może być w ten sposób kontrolowany.
Pan Śrī Kṛṣṇa rzekł: O potężny synu Kuntī, niewątpliwie bardzo trudno jest utrzymać w karbach niespokojny umysł, ale jest to możliwe przez odpowiednią praktykę i przez uwolnienie się od przywiązań.
ZNACZENIE:
Pan potwierdza zdanie Arjuny, że bardzo trudno jest kontrolować uparty umysł, ale jednocześnie mówi, że jest to możliwe przez praktykę i uwolnienie się od przywiązań. Na czym polega ta praktyka? W obecnym wieku nikt nie może ściśle przestrzegać takich nakazów, jak schronienie się w świętym miejscu, skoncentrowanie umysłu na Duszy Najwyższej, opanowanie zmysłów i umysłu, zachowanie celibatu, życie w samotności itd. Przez praktykę świadomości Kṛṣṇy można jednak zaangażować się w dziewięć rodzajów służby oddania dla Pana. Przede wszystkim należy słuchać o Kṛṣṇie. Jest to potężna transcendentalna metoda służąca uwolnieniu umysłu od wszelkich wątpliwości. Im więcej się słucha o Kṛṣṇie, tym bardziej staje się oświeconym i obojętnym na wszystko co mogłoby oddalić umysł od Kṛṣṇy. Przez nieangażowanie umysłu w czynności niepoświęcone Panu można łatwo nauczyć się vairāgyi. Vairāgya oznacza uwolnienie się od przywiązania do materii i pogrążenie umysłu w duchu. Jest to trudniejsze dla impersonalistów, podczas gdy bhakta bez trudu przywiązuje umysł do czynów Kṛṣṇy. Jest to praktyczne, gdyż przez słuchanie o Kṛṣṇie automatycznie przywiązujemy się do Najwyższego Ducha. To przywiązanie nazywa się pareśānubhava, czyli zadowoleniem duchowym. Jest ono porównywane do zadowolenia, które odczuwa głodny człowiek przy każdym kęsie spożywanego pokarmu. Im więcej je głodny człowiek, tym większe odczuwa zadowolenie i wzmacnia się. W podobny sposób odczuwa się zadowolenie transcendentalne podczas pełnienia służby oddania, kiedy umysł uwalnia się od przywiązań do rzeczy materialnych. Jest to podobne leczeniu choroby doskonałą metodą leczniczą i właściwą dietą. Słuchanie o transcendentalnych czynach Pana Kṛṣṇy jest zatem doskonałą metodą leczniczą dla szalonego umysłu, a spożywanie pokarmu ofiarowanego Kṛṣṇie jest odpowiednią dietą dla cierpiącego pacjenta. Tą metodą leczniczą jest proces świadomości Kṛṣṇy.