TEKST 4
adhibhūtaṁ kṣaro bhāvaḥ
puruṣaś cādhidaivatam
adhiyajño ’ham evātra
dehe deha-bhṛtāṁ vara
adhibhūtam – fizyczna manifestacja; kṣaraḥ – bezustannie zmieniająca się; bhāvaḥ – naturapuruṣaḥ – forma kosmiczna łącznie ze wszystkimi półbogami, takimi jak: półbóg słońca i księżyca;; ca – i; adhidaivatam – zwana adhidaiva; adhiyajñaḥ – Dusza Najwyższa; aham – Ja (Kṛṣṇa); eva – z pewnością; atra – w tym; dehe – ciele; deha-bhṛtām – wcielonego; vara – O najlepszy.
O najlepszy spośród wcielonych istot, fizyczna natura, która podlega bezustannym zmianom, jest zwana adhibhūta [manifestacją materialną]. Kosmiczna forma Najwyższego Pana, która zawiera wszystkich półbogów, jak półbóg słońca i księżyca, jest zwana adhidaiva. A Ja, Najwyższy Pan, reprezentowany przez Duszę Najwyższą w sercu każdej wcielonej żywej istoty, jestem zwany adhiyajña [Panem ofiar].
ZNACZENIE:
Natura fizyczna zmienia się bezustannie. Materialne ciała przechodzą na ogół sześć stanów: rodzą się, rosną, trwają przez pewien czas, wytwarzają pewne produkty uboczne, słabną i w końcu znikają. Natura fizyczna nazywana jest adhibhūta. Jest ona tworzona w pewnym momencie, i w pewnym momencie zostaje unicestwiona. Koncepcja kosmicznej formy Najwyższego Pana, obejmująca wszystkich półbogów i ich różne planety, nazywana jest adhidaivata. A obecna w ciele razem z duszą indywidualną Dusza Najwyższa – pełna reprezentacja Pana Kṛṣṇy – nazywana jest Paramātmą albo adhiyajñą, i usytuowana jest w sercu. Słowo eva jest szczególnie ważne w kontekście tego wersetu, gdyż za pomocą tego słowa Pan Kṛṣṇa kładzie nacisk na to, że Paramātmā nie jest różna od Niego. Dusza Najwyższa (Najwyższa Osoba Boga), usytuowany obok duszy indywidualnej, jest świadkiem czynów tej duszy indywidualnej i źródłem jej rozmaitej świadomości. Dusza Najwyższa daje duszy indywidualnej okazję do swobodnego działania i obserwuje jej czyny. Funkcje wszystkich różnych manifestacji Najwyższego Pana automatycznie stają się jasne dla czystego wielbiciela świadomego Kṛṣṇy, zaangażowanego w transcendentalną służbę dla Pana. Początkujący wielbiciel (neofita), który nie może zbliżyć się do Pana w Jego manifestacji Duszy Najwyższej, kontempluje olbrzymią kosmiczną formę Pana, nazywaną adhidaivata. Neofitom radzi się, aby kontemplowali kosmiczną formę Pana, czyli virāṭ-puruṣę, za którego nogi uważane są niższe systemy planetarne, za oczy – słońce i księżyc, a za głowę – wyższe systemy planetarne.