TEKST 19
iti kṣetraṁ tathā jñānaṁ
jñeyaṁ coktaṁ samāsataḥ
mad-bhakta etad vijñāya
mad-bhāvāyopapadyate
iti – zatem; kṣetram – pole działania (ciało); tathā – również; jñānam – wiedza; jñeyam – przedmiot poznania; ca – również; uktam – opisałem; samāsataḥ – pokrótce; mat-bhaktaḥ – Mój wielbiciel; etat – wszystko to; vijñāya – po zrozumieniu; mat-bhāvāya – Moją naturę; upapadyate – osiąga.
Opisałem ci zatem pokrótce pole działania (ciało), wiedzę i to, co jest jej przedmiotem. Jedynie Moi wielbiciele mogą zrozumieć to dokładnie i w ten sposób osiągnąć Moją naturę.
ZNACZENIE:
Pan opisał pokrótce ciało, wiedzę i przedmiot wiedzy. Jest to wiedza o trzech rzeczach: znawcy, przedmiocie poznania i procesie poznania. Wszystko to razem nazywane jest vijñāna, czyli nauką o wiedzy. Doskonałą wiedzę mogą zrozumieć bezpośrednio czyści wielbiciele Pana. Inni nie są w stanie jej zrozumieć. Moniści twierdzą, że na ostatnim etapie te trzy składniki stają się jednym, ale wielbiciele nie akceptują takiego stwierdzenia. Wiedza i rozwój wiedzy oznacza zrozumienie siebie w świadomości Kṛṣṇy. Teraz jesteśmy kierowani przez świadomość materialną, ale kiedy tylko zwrócimy całą naszą świadomość ku czynnościom Kṛṣṇy i zdamy sobie sprawę z tego, iż On jest wszystkim, wtedy osiągniemy prawdziwą wiedzę. Innymi słowy, wiedza nie jest niczym innym, jak początkowym etapem rozumienia służby oddania. Dokładniej zostanie to wytłumaczone w Rozdziale Piętnastym.
Podsumowując: można zrozumieć, że wersety 6 i 7, począwszy od mahā-bhūtāni i kontynuując poprzez cetanā dhṛtiḥ, analizują materialne elementy i pełne manifestacje symptomów życia, które formują ciało, czyli pole działania. A wersety 8–12, od amānitvam do tattva-jñānārtha-darśanam, opisują proces wiedzy dla zrozumienia dwóch typów znawcy pola działania, mianowicie duszy i Duszy Najwyższej. Następnie wersety 13–18, począwszy od anādi mat-param i kontynuując poprzez hṛdi sarvasya viṣṭhitam, opisują duszę i Najwyższego Pana, Duszę Najwyższą.
Zatem zostały opisane trzy czynniki: pole działania (ciało), proces zrozumienia, oraz dusza i Dusza Najwyższa. Szczególnie zostało to zaznaczone, że dokładnie zrozumieć to mogą jedynie czyści bhaktowie Pana. Więc dla takich bhaktów Bhagavad-gītā jest w pełni użyteczna, gdyż oni to mogą osiągnąć najwyższy cel, naturę Najwyższego Pana, Kṛṣṇy. Innymi słowy, jedynie bhaktowie, i nikt inny, mogą zrozumieć Bhagavad-gītę i osiągnąć upragniony rezultat.