TEKST 16
dvāv imau puruṣau loke
kṣaraś cākṣara eva ca
kṣaraḥ sarvāṇi bhūtāni
kūṭa-stho ’kṣara ucyate
dvau – dwa; imau – te; puruṣau – żywe istoty; loke – w świecie; kṣaraḥ – omylne; ca – i; akṣaraḥ – nieomylne; eva – na pewno; ca – i; kṣaraḥ – omylne; sarvāṇi – wszystkie; bhūtāni – żywe istoty; kūṭa-sthaḥ – w jedności; akṣaraḥ – nieomylne; ucyate – jest powiedziane.
Są dwie klasy istot: omylne i nieomylne. W materialnym świecie każda istota jest omylna, natomiast każda w świecie duchowym nazywana jest nieomylną.
ZNACZENIE:
Jak zostało to już wyjaśnione, Pan w Swojej inkarnacji jako Vyāsadeva skompilował Vedānta-sūtrę. Tutaj Pan podaje w skrócie treść Vedānta-sūtry: mówi On, że żywe istoty, których liczba jest nieograniczona, można podzielić na dwie klasy – istoty omylne i nieomylne. Żywe istoty są wiecznie oddzielnymi cząstkami Najwyższej Osoby Boga. Kiedy są w kontakcie z tym światem materialnym, nazywane są jīva-bhūta; a sanskryckie słowa użyte tutaj: kṣaraḥ sarvāṇi bhūtāni, oznaczają, iż są one omylne. Te jednakże, które są w jedności z Najwyższą Osobą Boga, nazywane są nieomylnymi. To że są w jedności z Bogiem nie oznacza, że nie posiadają one indywidualności, ale że nie ma między nimi niezgody. Wszystkie one są zgodne co do celu stworzenia. Oczywiście w świecie duchowym nie ma takiej rzeczy jak stworzenie, ale skoro Najwyższa Osoba Boga – jak oznajmia Vedānta-sūtra – jest źródłem wszystkich emanacji, pojęcie to jest wyjaśnione.
Według oznajmienia Najwyższej Osoby Boga, Pana Kṛṣṇy, są dwie klasy istot. Vedy dają tego dowody, więc nie ma co do tego wątpliwości. Żywe istoty, które walczą w tym materialnym świecie z umysłem i pięcioma zmysłami, posiadają ciała materialne, które zmieniają się tak długo, dopóki żywa istota jest uwarunkowana. Przyczyną zmiany ciała jest kontakt z materią; materia zmienia się, więc również żywa istota zdaje się zmieniać. Ale ciała w świecie duchowym nie są zbudowane z materii, dlatego nie podlegają żadnym zmianom. W świecie materialnym żywa istota przechodzi sześć zmian – rodzi się, rośnie, trwa przez pewien czas, daje narodziny potomstwu, następnie słabnie i w końcu ginie. Na tym polegają zmiany ciała materialnego. Lecz w świecie duchowym ciało nie podlega żadnym zmianom. Nie ma tam narodzin, starości ani śmierci. Wszyscy istnieją tam w jedności. Kṣaraḥ sarvāṇi bhūtāni: każda żywa istota, która weszła w kontakt z materią, począwszy od pierwszej stworzonej żywej istoty, Brahmy, aż do maleńkiej mrówki, zmienia swoje ciało. Zatem wszystkie one są omylne. W świecie duchowym jednakże są one wyzwolone w jedności.