TEKST 9
yajñārthāt karmaṇo ’nyatra
loko ’yaṁ karma-bandhanaḥ
tad-arthaṁ karma kaunteya
mukta-saṅgaḥ samācara
yajña-arthāt – spełniana tylko ze względu na Yajñę, czyli Viṣṇu; karmaṇaḥ – niż praca; anyatra – w przeciwnym razie; lokaḥ – świat; ayam – ten; karma-bandhanaḥ – niewola przez pracę; tat – Jego; artham – dla; karma – praca; kaunteya – O synu Kuntī; mukta-saṅgaḥ – wolny od przywiązania; samācara – rób to doskonale.
Praca wykonywana musi być jako ofiara dla Viṣṇu, w przeciwnym razie jest ona przyczyną niewoli w tym materialnym świecie. Dlatego, o synu Kuntī, pełń swoje obowiązki dla Jego zadowolenia. W ten sposób zawsze pozostaniesz wolnym od przywiązań i niewoli.
ZNACZENIE:
Skoro praca konieczna jest nawet dla prostego utrzymania ciała, obowiązki odpowiadające określonej pozycji społecznej i określonym kwalifikacjom zostały w ten sposób ustanowione, aby przez spełnianie ich mógł zostać osiągnięty cel. Yajña znaczy Pan Viṣṇu albo spełnianie ofiary. Celem spełniania wszelkich ofiar jest zadowolenie Pana Viṣṇu. Vedy nakazują: yajño vai viṣṇuḥ. Innymi słowy przez spełnianie określonych yajñ albo przez bezpośrednie pełnienie służby dla Pana Viṣṇu osiągnięty zostaje ten sam cel. Świadomość Kṛṣṇy jest zatem pełnieniem yajñi i to poleca ten werset. Zadowalanie Viṣṇu jest również celem instytucji varṇāśrama: varṇāśramācāravatā puruṣeṇa paraḥ pumān/ viṣṇur ārādhyate (Viṣṇu Purāṇa 3.8.8).
Zatem pracować należy dla zadowolenia Viṣṇu. Każda inna praca wykonana w tym świecie materialnym będzie przyczyną niewoli, gdyż zarówno dobra, jak i zła praca ma swoje następstwa, a wszelkie następstwa wiążą wykonawcę danej pracy z tym materialnym światem. Dlatego należy pracować w świadomości Kṛṣṇy, dla zadowolenia Kṛṣṇy (czyli Viṣṇu). Działając w ten sposób, jest się w stanie wyzwolonym. Działanie takie jest wielką sztuką i na początku proces ten wymaga doświadczonego przewodnictwa. Dlatego należy działać bardzo starannie pod kierunkiem doświadczonego wielbiciela Pana Kṛṣṇy albo według instrukcji Samego Pana Kṛṣṇy (jak było to w przypadku Arjuny). Nie należy robić niczego dla zadowalania własnych zmysłów, a jedynie dla satysfakcji Kṛṣṇy. Takie działanie nie tylko chroni przed następstwami pracy, ale również stopniowo wznosi daną osobę do płaszczyzny transcendentalnej służby miłości dla Pana, a sama ta służba może doprowadzić do królestwa Boga.