TEKSTY 13-14
samaṁ kāya-śiro-grīvaṁ
dhārayann acalaṁ sthiraḥ
samprekṣya nāsikāgraṁ svaṁ
diśaś cānavalokayan
praśāntātmā vigata-bhīr
brahmacāri-vrate sthitaḥ
manaḥ saṁyamya mac-citto
yukta āsīta mat-paraḥ
samam – prosto; kāya – ciało; śiraḥ – głowa; grīvam – i szyja; dhārayan – trzymając; acalam – nieporuszone; sthiraḥ – spokojny; samprekṣya – patrząc; nāsikā – nosa; agram – na czubek; svam – własny; diśaḥ – wszystkie strony; ca – również; anavalokayan – nie patrząc; praśānta – niewzruszony; ātmā – umysł; vigata-bhīḥ – wolny od strachu; brahmacāri-vrate – zachowując celibat; sthitaḥ – usytuowany; manaḥ – umysł; saṁyamya – całkowicie pokonując; mat – na Mnie (Kṛṣṇie); cittaḥ – koncentrując umysł; yuktaḥ – prawdziwy yogīn; āsīta – powinien siedzieć; mat – Mnie; paraḥ – ostateczny cel.
Ciało, szyję i głowę należy trzymać prosto – w jednej linii – i cały czas patrzeć na czubek nosa. W ten sposób, z niewzruszonym i całkowicie pokonanym umysłem, będąc wolnym od strachu i ściśle przestrzegając celibatu, należy medytować o Mnie wewnątrz swego serca i Mnie uczynić ostatecznym celem swego życia.
ZNACZENIE:
Celem yogi jest poznanie Kṛṣṇy, który jest usytuowany w sercu każdej żywej istoty jako Paramātmā, czteroramienna postać Viṣṇu. Yogę praktykuje się po to, aby odkryć i zrozumieć tę zlokalizowaną postać Viṣṇu, a nie dla żadnego innego celu. Zlokalizowany viṣṇu-mūrti jest pełnym reprezentantem Kṛṣṇy zamieszkującym wewnątrz naszych serc. Ten, kto nie planuje zrealizowania viṣṇu-mūrti, niepotrzebnie angażuje się w yogę dla zabawy, tylko tracąc w ten sposób czas. Kṛṣṇa jest ostatecznym celem życia, a viṣṇu-mūrti usytuowany wewnątrz serca każdej żywej istoty jest przedmiotem praktyki yogi. Aby zrealizować tego usytuowanego w sercu viṣṇu-mūrti, należy ściśle przestrzegać celibatu; powinno się zatem opuścić dom i zamieszkać samotnie w odludnym miejscu, medytując w wyżej opisanej pozie. Nie można codziennie zabawiać się seksem w domu czy gdzie indziej i uczęszczać na tzw. kursy yogi, i w ten sposób zostać yoginem. Należy praktykować kontrolowanie umysłu i unikać wszelkiego rodzaju zadowalania zmysłów, wśród których życie seksualne jest głównym. W zasadach celibatu napisanych przez wielkiego mędrca Yājñavalkyę jest powiedziane:
karmaṇā manasā vācā
sarvāvasthāsu sarvadā
sarvatra maithuna-tyāgo
brahmacaryaṁ pracakṣate
„Śluby brahmacaryi mają pomóc składającemu je w całkowitym powstrzymywaniu się od seksu w czynie, słowach i myślach – o każdej porze, w każdych warunkach i w każdym miejscu”. Nikt nie może praktykować prawdziwej yogi, nadużywając życia seksualnego. Dlatego brahmacaryi naucza się od dzieciństwa, kiedy nie ma się jeszcze wiedzy o życiu seksualnym. Pięcioletnie dzieci posyłane są do guru-kuli, czyli tam, gdzie mieszka mistrz duchowy, i mistrz duchowy szkoli młodych chłopców w ścisłej dyscyplinie stawania się brahmacārīnami. Bez takiej praktyki nikt nie może uczynić postępu w żadnej yodze, czy to dhyāna, jñāna czy bhakti. Brahmacārīnem nazywany jest również ten, kto przestrzega zasad regulujących życie małżeńskie, utrzymując związek seksualny tylko z własną żoną (również regulowany przepisami pism). Taki wstrzemięźliwy, żyjący zgodnie w małżeństwie brahmacārīn może zostać przyjęty do szkoły bhakti, ale szkoły dhyāna i jñāna nie przyjmują nawet takich brahmacārīnów. Bezkompromisowo żądają one całkowitej abstynencji. W szkole bhakti, żyjącemu w małżeństwie brahmacārīnowi pozwala się na kontrolowane życie seksualne, ponieważ kult bhakti jest tak silny, że poprzez zaangażowanie się w wyższego rodzaju służbę dla Pana, natychmiast traci się pociąg do seksu. Bhagavad-gītā (2.59) oznajmia:
viṣayā vinivartante
nirāhārasya dehinaḥ
rasa-varjaṁ raso ’py asya
paraṁ dṛṣṭvā nivartate
Podczas gdy inni siłą powstrzymują się od zadowalania zmysłów, wielbiciel Pana, dzięki temu, że posiada wyższy smak, automatycznie rezygnuje z tych rzeczy. Poza bhaktą nikt nie zna wyższego smaku.
Vigata-bhīḥ. Nie można być wolnym od strachu, jeśli nie jest się w pełni świadomym Kṛṣṇy. Uwarunkowana dusza jest przepełniona bojaźnią z powodu swojego zanieczyszczonego umysłu i zapomina o swoim związku z Kṛṣṇą. Bhāgavatam (11.2.37) mówi: bhayaṁ dvitīyābhiniveśataḥ syād īśād apetasya viparyayo ’smṛtiḥ. Świadomość Kṛṣṇy jest jedyną podstawą nieustraszoności. Zatem doskonała praktyka możliwa jest dla tej osoby, która jest świadoma Kṛṣṇy. A ponieważ ostatecznym celem praktyki yogi jest zobaczenie Pana wewnątrz, to osoba świadoma Kṛṣṇy już jest najlepszym z yoginów. Wymienione tutaj zasady yogi różnią się od tych, które obowiązują w popularnych obecnie tzw. towarzystwach yogīnów.