TEKST 18
yadā viniyataṁ cittam
ātmany evāvatiṣṭhate
nispṛhaḥ sarva-kāmebhyo
yukta ity ucyate tadā
yadā – kiedy; viniyatam – szczególnie zdyscyplinowany; cittam – umysł i jego czynności; ātmani – w transcendencji; eva – z pewnością; avatiṣṭhate – zostaje usytuowany; nispṛhaḥ – wolny od pragnień; sarva – wszelkiego rodzaju; kāmebhyaḥ – materialne zadowalanie zmysłów; yuktaḥ – niewzruszony w yodze; iti – w ten sposób; ucyate – mówi się, że jest; tadā – w tym czasie.
Kiedy yogin, poprzez praktykę yogi opanowuje czynności swojego umysłu i wchodzi w transcendencję – wolny od wszelkich pragnień materialnych – mówi się o nim wtedy, że jest umocniony w yodze.
ZNACZENIE:
Działania yogina różnią się od czynności zwykłego człowieka właściwym dla yogina pozbyciem się wszelkich pragnień materialnych – z których seks jest nadrzędnym. Doskonały yogin w taki sposób panuje nad swoim umysłem, że nie może być już więcej niepokojony przez żadne materialne pragnienia. Ten doskonały stan może automatycznie osiągnąć osoba w świadomości Kṛṣṇy, tak jak oznajmia to Śrīmad-Bhāgavatam (9.4.18–20):
sa vai manaḥ kṛṣṇa-padāravindayor
vacāṁsi vaikuṇṭha-guṇānuvarṇane
karau harer mandira-mārjanādiṣu
śrutiṁ cakārācyuta-sat-kathodaye
mukunda-liṅgālaya-darśane dṛśau
tad-bhṛtya-gātra-sparśe ’ṅga-saṅgamam
ghrāṇaṁ ca tat-pāda-saroja-saurabhe
śrīmat-tulasyā rasanāṁ tad-arpite
pādau hareḥ kṣetra-padānusarpaṇe
śiro hṛṣīkeśa-padābhivandane
kāmaṁ ca dāsye na tu kāma-kāmyayā
yathottama-śloka-janāśrayā ratiḥ
„Król Ambarīṣa najpierw skupił swój umysł na lotosowych stopach Pana Kṛṣṇy, a następnie, po kolei, słowa swoje zaangażował w opisywanie transcendentalnych cech Pana, swoje ręce w czyszczenie świątyni Pana, uszy w słuchanie o czynach Pana, oczy w oglądanie Jego transcendentalnej formy, ciało w dotykanie ciał bhaktów, nozdrza w wąchanie zapachu lotosowych kwiatów ofiarowanych Panu, język w smakowanie listka tulasi ofiarowanego lotosowym stopom Pana, nogi w wędrowanie do miejsc pielgrzymek i świątyń Pana, głowę w składanie pokłonów Panu, a pragnienia – w wypełnianie Jego misji. Wszystkie te transcendentalne czynności są właściwe czystemu bhakcie”.
Taki transcendentalny stan może wydawać się niewymownie subiektywnym dla zwolenników metody impersonalistycznej; natomiast dla osoby świadomej Kṛṣṇy jest on – jak świadczy o tym powyższy opis zajęć Mahārāja Ambarīṣy – bardzo łatwy i praktyczny. Zajęcia takie nie są praktyczne tak długo, dopóki umysł nie skoncentruje się – poprzez bezustanne pamiętanie – na lotosowych stopach Pana. W służbie oddania dla Pana te polecane czynności nazywane są arcana, czyli zaangażowaniem wszystkich zmysłów w służbę dla Pana. Zmysły i umysł muszą być czymś zajęte. Zwykła abnegacja nie jest rzeczą praktyczną. Dlatego trancendentalne zaangażowanie zmysłów i umysłu, w powyżej opisany sposób, jest dla ogółu ludzi, szczególnie tych, którzy nie przyjęli wyrzeczonego porządku życia, doskonałą metodą dla osiągnięć transcendentalnych, nazywanych w Bhagavad-gītcie: yukta.