TEXT 23
yatra kāle tv anāvṛttim
āvṛttiṁ caiva yoginaḥ
prayātā yānti taṁ kālaṁ
vakṣyāmi bharatarṣabha
yatra — op welke; kāle — tijd; tu — en; anāvṛttim — geen terugkeer; āvṛttim — terugkeer; ca — ook; eva — zeker; yoginaḥ — verschillende soorten mystici; prayātāḥ — heengegaan zijnd; yānti — bereiken; tam — die; kālam — tijd; vakṣyāmi — Ik zal beschrijven; bharata-ṛṣabha — o beste onder de Bhārata’s.
O beste onder de Bhārata’s, Ik zal je nu de verschillende tijden beschrijven die bepalen of de yogī bij het verlaten van deze wereld al dan niet terugkomt.
Het maakt zuivere toegewijden van de Allerhoogste Heer, die zich volledig aan Hem hebben overgegeven, niet uit wanneer of hoe ze hun lichaam verlaten. Ze laten alles aan Kṛṣṇa over en gaan zo gelukkig en gemakkelijk terug naar God. Maar zij die geen zuivere toegewijden zijn en zich in plaats daarvan afhankelijk stellen van methoden van zelfrealisatie als karma-yoga, jñāna-yoga en haṭha-yoga, moeten het lichaam op een geschikte tijd verlaten om er zeker van te zijn dat ze niet naar deze wereld van geboorte en dood zullen terugkeren.
Wanneer de yogī de perfectie heeft bereikt, kan hij zelf de tijd en de situatie waarop hij de materiële wereld verlaat uitkiezen. Maar als hij niet zo perfect is, hangt zijn succes af van het toevallig heengaan op een bepaald gunstig tijdstip. De gunstige momenten waarop iemand heengaat en niet opnieuw terugkomt, worden in de volgende tekst door de Heer uitgelegd. Volgens Ācārya Baladeva Vidyābhūṣaṇa verwijst het sanskrietwoord ‘kāla’, dat in dit vers gebruikt wordt, naar de halfgoden die de tijd regeren.