TEKST 14
sarvataḥ pāṇi-pādaṁ tat
sarvato ’kṣi-śiro-mukham
sarvataḥ śrutimal loke
sarvam āvṛtya tiṣṭhati
sarvataḥ – wszędzie; pāṇi – ręce; pādam – nogi; tat – to; sarvataḥ – wszędzie; akṣi – oczy; śiraḥ – głowy; mukham – twarze; sarvataḥ – wszędzie; śruti-mat – mając uszy; loke – w świecie; sarvam – wszystko; āvṛtya – przykrywając; tiṣṭhati – istnieje.
Wszędzie są Jego ręce, nogi, oczy, Jego głowy i twarze, wszędzie są Jego uszy. W taki oto sposób istnieje Dusza Najwyższa, przenikając wszystko.
ZNACZENIE:
Tak jak słońce rozprzestrzenia swoje nieograniczone promienie, w podobny sposób przejawia się Dusza Najwyższa, czyli Najwyższa Osoba Boga. Istnieje On w ten sposób w Swojej wszechprzenikającej formie i w Nim spoczywają wszystkie żywe istoty, począwszy od pierwszego wielkiego nauczyciela, Brahmy, a skończywszy na maleńkich mrówkach. Jest nieograniczona ilość głów, nóg, rąk, oczu i nieograniczona ilość żywych istot. Wszystkie one spoczywają w i na Duszy Najwyższej. Zatem Dusza Najwyższa jest wszechprzenikająca. Indywidualna dusza nie może powiedzieć, że wszędzie są jej ręce, nogi i oczy. Nie jest to możliwe. Zaś mniemanie, że to tylko z powodu tymczasowej ignorancji nie jest ona świadoma wszechobecności swoich członków, i że stan ten uświadomi sobie z chwilą osiągnięcia właściwej wiedzy – jest sprzeczne. Skoro bowiem została uwarunkowana przez naturę materialną, to oznacza to, że nie jest ona najwyższą. Najwyższy różny jest od duszy indywidualnej. Najwyższy Pan może rozprzestrzenić Swoje ręce bez ograniczenia, czego dusza indywidualna nie jest w stanie zrobić. W Bhagavad-gīcie Pan mówi, że jeśli ktoś ofiaruje Mu kwiat, owoc albo trochę wody, On przyjmie to. Jeśli jednak Pan znajduje się daleko, to jak może przyjmować te rzeczy? Na tym polega wszechmoc Pana. Nawet chociaż przebywa On w Swojej własnej siedzibie – bardzo, bardzo daleko od Ziemi – może wyciągnąć rękę i przyjąć wszystko cokolwiek zostało Mu ofiarowane. Taka jest Jego moc. W Brahma-saṁhicie (5.37) jest powiedziane, goloka eva nivasaty akhilātma-bhūtaḥ, mimo iż zawsze zajęty rozrywkami na Swojej transcendentalnej planecie, jest On wszechprzenikający. Indywidualna dusza nie może twierdzić, że jest wszechprzenikająca. Zatem werset ten opisuje Duszę Najwyższą, Osobę Boga, nie zaś duszę indywidualną.