TEKST 29
āścarya-vat paśyati kaścid enam
āścarya-vad vadati tathaiva cānyaḥ
āścarya-vac cainam anyaḥ śṛṇoti
śrutvāpy enaṁ veda na caiva kaścit
āścarya-vat – jako zdumiewającą; paśyati – widzi; kaścit – kto; enam – ta dusza; āścarya-vat – jako zadziwiającą; vadati – mówi o; tathā – zatem; eva – z pewnością; ca – również; anyaḥ – inny; āścarya-vat – podobnie zdumiewająca; ca – również; enam – ta dusza; anyaḥ – ktoś inny; śṛṇoti – słucha; śrutvā – usłyszawszy; api – nawet; enam – ta dusza; veda – wie; na – nigdy; ca – i; eva – z pewnością; kaścit – ktoś.
Ṇiektórzy patrzą na duszę jako zadziwiającą, niektórzy opisują ją jako zadziwiającą, niektórzy słuchają o niej jako zdumiewającej, podczas gdy inni, nawet usłyszawszy o niej, nie są wcale w stanie jej zrozumieć.
ZNACZENIE:
Ponieważ Gītopaniṣad oparty jest w dużym stopniu na zasadach Upaniṣadów, więc nic dziwnego, że ustęp ten znajdujemy również w Kaṭha Upaniṣad (1.2.7):
śravaṇayāpi bahubhir yo na labhyaḥ
śṛṇvanto ’pi bahavo yaṁ na vidyuḥ
āścaryo vaktā kuśalo ’sya labdhā
āścaryo ’sya jñātā kuśalānuśiṣṭaḥ
Fakt, że dusza rozmiarów atomu znajduje się również w ciele olbrzymiego zwierzęcia, w ciele olbrzymiego drzewa figowego, jak również w drobnoustrojach, których całe miliony i biliony zajmują powierzchnię jednego cala, jest z pewnością rzeczą zdumiewającą. Ludzie o niewielkim zasobie wiedzy i ci, którzy nie są wyrzeczeni, nie są w stanie zrozumieć cudowności indywidualnej, atomowej iskry duchowej, mimo iż zostało to wytłumaczone przez największy autorytet wiedzy, który udzielał nauk nawet Brahmie, pierwszej żywej istocie we wszechświecie. Z powodu „wulgarnego”, materialnego pojmowania rzeczy, większość ludzi w tym wieku nie jest w stanie wyobrazić sobie, w jaki sposób takie maleńkie cząsteczki mogą stać się zarówno tak wielkimi, jak i tak małymi. Więc człowiek patrzy na duszę jako cudowną czy to ze względu na jej budowę, czy wygląd. Łudzeni przez energię materialną, ludzie są tak pochłonięci zadowalaniem zmysłów, że bardzo niewiele czasu pozostaje im na zrozumienie samorealizacji, mimo iż faktem jest, że bez samopoznania wszystkie czynności w walce o egzystencję kończą się ostatecznym niepowodzeniem. Może więc brakuje tego zrozumienia, że należy myśleć o duszy i w ten sposób położyć kres kłopotom materialnym.
Niektórzy ludzie, którzy skłonni są do słuchania o duszy, mogą uczęszczać na wykłady w jakimś dobrym towarzystwie, lecz czasami z powodu ignorancji, wprowadzani są w błąd przez przyjmowanie Duszy Najwyższej i duszy atomowej jako jednej, bez rozróżniania ich pozycji. Bardzo trudno jest znaleźć człowieka, który doskonale rozumie pozycję Duszy Najwyższej i duszy atomowej, ich indywidualne funkcje, wzajemny stosunek i inne większe i mniejsze detale. A jeszcze trudniej jest spotkać człowieka, który rzeczywiście wyciągnął pełną korzyść z wiedzy o duszy i jest w stanie opisać pozycję duszy w różnych aspektach. Jeśli jednak, w jakiś sposób, ktoś jest w stanie zrozumieć istotę duszy, wtedy jego życie jest sukcesem.
Najłatwiejszym procesem prowadzącym do zrozumienia istoty duszy jest przyjęcie stwierdzeń Bhagavad-gīty, wypowiedzianych przez najwyższy autorytet, Pana Kṛṣṇę, bez zniekształcania ich przez inne teorie. Aby być w stanie zaakceptować Kṛṣṇę jako Najwyższą Osobę Boga, konieczna jest do tego duża liczba wyrzeczeń i ofiar, czy to w tym życiu, czy w poprzednim. Kṛṣṇę jednakże można poznać jako takiego tylko dzięki bezprzyczynowej łasce czystego wielbiciela, i w żaden inny sposób.