TEKST 61
tāni sarvāṇi saṁyamya
yukta āsīta mat-paraḥ
vaśe hi yasyendriyāṇi
tasya prajñā pratiṣṭhitā
tāni – te zmysły; sarvāṇi – wszystkie; saṁyamya – kontrolowane; yuktaḥ – zaangażowany; āsīta – powinien być usytuowany; mat-paraḥ – w związku ze Mną; vaśe – w pełni opanowany; hi – z pewnością; yasya – ten, którego; indriyāṇi – zmysły; tasya – jego; prajñā – świadomość; pratiṣṭhitā – niewzruszona.
Kto całkowicie opanowuje swoje zmysły i koncentruje swą świadomość na Mnie, ten znany jest jako człowiek o niewzruszonej inteligencji.
ZNACZENIE:
Werset ten wyraźnie tłumaczy, że najwyższą doskonałością yogi jest świadomość Kṛṣṇy. I dopóki nie jest się świadomym Kṛṣṇy, kontrolowanie zmysłów nie jest w ogóle możliwe. Jak wspomniano o tym powyżej, wielki mędrzec Durvāsā Muni pokłócił się z Mahārājem Ambarīṣą. Durvāsā Muni, powodowany dumą, niepotrzebnie rozzłościł się i wskutek tego nie był w stanie kontrolować swoich zmysłów. Z drugiej strony, król, chociaż nie tak potężny yogīn jak mędrzec, ale wielbiciel Pana, spokojnie tolerował wszystkie niesprawiedliwości, których doznał, i tym sposobem stał się zwycięzcą. Król bowiem mógł kontrolować swoje zmysły dzięki następującym kwalifikacjom wymienionym w Śrīmad-Bhāgavatam (9.4.18–20):
sa vai manaḥ kṛṣṇa-padāravindayor
vacāṁsi vaikuṇṭha-guṇānuvarṇane
karau harer mandira-mārjanādiṣu
śrutiṁ cakārācyuta-sat-kathodaye
mukunda-liṅgālaya-darśane dṛśau
tad-bhṛtya-gātra-sparśe ’ṅga-saṅgamam
ghrāṇaṁ ca tat-pāda-saroja-saurabhe
śrīmat-tulasyā rasanāṁ tad-arpite
pādau hareḥ kṣetra-padānusarpaṇe
śiro hṛṣīkeśa-padābhivandane
kāmaṁ ca dāsye na tu kāma-kāmyayā
yathottama-śloka-janāśrayā ratiḥ
„Król Ambarīṣa skoncentrował swój umysł na lotosowych stopach Pana Kṛṣṇy, słowa zaangażował w opisanie siedziby Pana, ręce zajął czyszczeniem świątyni Pana, uszy słuchaniem o rozrywkach Pana, oczy oglądaniem Jego postaci, a ciało dotykaniem ciał bhaktów. Swoje nozdrza zaangażował w wąchanie woni kwiatów ofiarowanych lotosowym stopom Pana, język w smakowanie listków tulasī ofiarowanych Jemu, nogi w wędrowanie do świętych miejsc, gdzie znajdowały się Jego świątynie, głowę w składanie pokłonów Panu, a swoje pragnienia w spełnianie pragnień Pana. Wszystkie te kwalifikacje umożliwiły mu stanie się mat-para wielbicielem Pana”.
Najbardziej znaczące w tym związku jest słowo mat-para. W jaki sposób można zostać mat-para, opisano na przykładzie życia Mahārāja Ambarīṣy. Śrīla Baladeva Vidyābhūṣaṇa, wielki uczony i ācārya w linii mat-para, zauważa: mad-bhakti-prabhāvena sarvendriya-vijaya-pūrvikā svātma-dṛṣṭiḥ su-labheti bhāvaḥ. „Zmysły mogą być kontrolowane tylko przez siłę służby oddania dla Kṛṣṇy”. Czasami przytacza się również przykład z ogniem: „Tak jak gorejący ogień wewnątrz pokoju pali w nim wszystko, podobnie Pan Viṣṇu, usytuowany w sercu yogīna, pali wszelkiego rodzaju nieczystości”. Yoga-sūtra również poleca medytację o Viṣṇu, a nie medytację o próżni. Tak zwani yogīni, którzy medytują o czymś, co nie jest na platformie Viṣṇu, tracą jedynie swój czas na poszukiwanie jakichś fantasmagorii. My musimy być świadomi Kṛṣṇy – oddani Osobie Boga. Taki jest cel prawdziwej yogi.