TEKST 5
śrī-bhagavān uvāca
bahūni me vyatītāni
janmāni tava cārjuna
tāny ahaṁ veda sarvāṇi
na tvaṁ vettha paran-tapa
śrī-bhagavān uvāca – Osoba Boga rzekł; bahūni – wiele; me – Moich; vyatītāni – minęło; janmāni – narodziny; tava – Twoich; ca – i również; arjuna – O Arjuno; tāni – te; aham – Ja; veda – znam; sarvāṇi – wszystkie; na – nie; tvam – ty; vettha – znasz; param-tapa – O pogromco wroga.
Osoba Boga rzekł: Wiele, wiele narodzin mamy za sobą tak ty, jak i Ja, Arjuno. Ja pamiętam wszystkie z nich, ale ty nie możesz ich pamiętać, o pogromco wroga!
ZNACZENIE:
W Brahma-saṁhicie (5.33) znajdujemy informacje o bardzo wielu inkarnacjach Pana. Jest tam powiedziane:
advaitam acyutam anādim ananta-rūpam
ādyaṁ purāṇa-puruṣaṁ nava-yauvanaṁ ca
vedeṣu durlabham adurlabham ātma-bhaktau
govindam ādi-puruṣaṁ tam ahaṁ bhajāmi
„Wielbię Najwyższą Osobę Boga, Govindę [Kṛṣṇę], który jest pierwotną osobą – który jest absolutny, nieomylny i nie mający początku. I chociaż rozprzestrzenił się w nieograniczoną ilość form, jest ciągle tym samym, najstarszym, a pojawiającym się zawsze jako uosobienie młodości. Takie wieczne, pełne szczęścia, wszystko-wiedzące formy Pana poznają zwykle najlepsi uczeni wedyjscy, a zawsze manifestowane są one czystym i niezachwianym wielbicielom Pana”.
W Brahma-saṁhicie (5.39) jest również powiedziane:
rāmādi-mūrtiṣu kalā-niyamena tiṣṭhan
nānāvatāram akarod bhuvaneṣu kintu
kṛṣṇaḥ svayaṁ samabhavat paramaḥ pumān yo
govindam ādi-puruṣaṁ tam ahaṁ bhajāmi
„Wielbię Najwyższą Osobę Boga, Govindę [Kṛṣṇę], który obecny jest wiecznie w różnych inkarnacjach, takich jak Rāma, Nṛsiṁha i wielu podinkarnacjach, ale który jest zarazem oryginalną Osobą Boga, znanym jako Kṛṣṇa – który również przychodzi osobiście”.
Vedy mówią, że Pan – chociaż jeden bez wtórego – przejawia się w niezliczonych formach. Jest On jak kamień vaidūrya, który zmienia kolor, a jednak zawsze pozostaje takim samym. Wszystkie te wielorakie formy Pana znane są czystym i niezachwianym wielbicielom; nie można ich zrozumieć jedynie przez studiowanie Ved (vedeṣu durlabham adurlabham ātma-bhaktau). Wielbiciele, tacy jak Arjuna są nieodłącznymi towarzyszami Pana i kiedykolwiek Pan inkarnuje, oni pojawiają się razem z Nim, aby służyć Mu na różne sposoby. Arjuna jest jednym z takich wielbicieli Pana. Z wersetu tego dowiadujemy się, że kilka milionów lat temu, kiedy Pan Kṛṣṇa przekazywał Bhagavad-gītę bogu słońca Vivasvānowi, obecny był przy tym również Arjuna, ale w innej roli niż obecnie. Różnica pomiędzy Panem a Arjuną jest taka, że Pan pamięta to wydarzenie, podczas gdy Arjuna nie może go pamiętać. Na tym polega różnica między żywą istotą (będącą integralną cząstką Pana) a Najwyższym Panem. Mimo iż Arjuna został tutaj nazwany wielkim bohaterem zdolnym do pokonania wrogów, nie jest on w stanie przypomnieć sobie tego, co zdarzyło się w jego różnych, poprzednich wcieleniach. Zatem żywa istota – jakkolwiek wielką by była według ocen materialnych – nigdy nie może dorównać Najwyższemu Panu. Pan nazwany został w Brahma-saṁhicie nieomylnym (acyuta), co oznacza, że nigdy nie zapomina On Siebie, nawet wówczas, kiedy wchodzi w kontakt z materią. Dlatego Pan i żywa istota nigdy nie mogą być równe pod każdym względem, nawet wtedy, kiedy żywa istota jest wyzwolona, jak Arjuna. Chociaż Arjuna jest wielbicielem Pana, zapomina on czasami o Jego naturze. Jednak dzięki bożej łasce, wielbiciel może od razu zrozumieć nieomylną formę Pana, podczas gdy poznanie tej transcendentalnej natury jest rzeczą niemożliwą dla niewielbiciela, czyli demona. Umysły demonów nie mogą zrozumieć opisów Gīty. Kṛṣṇa pamiętał czyny, których dokonał miliony lat wcześniej. Arjuna jednak nie mógł tego pamiętać, pomimo faktu, że zarówno Kṛṣṇa jak i Arjuna są wiecznymi w swojej naturze. Możemy również zauważyć tutaj, że żywa istota zapomina o wszystkim dlatego, że zmienia ciało. Pan natomiast pamięta, jako że nigdy nie zmienia On Swojego ciała, które zawsze jest sac-cid-ānanda. Jest On advaita, co oznacza, że nie ma różnicy pomiędzy Jego ciałem a Nim Samym. Wszystko związane z Nim jest duchem; podczas gdy uwarunkowana dusza jest różna od swego ciała materialnego. I ponieważ ciało Pana i Jego dusza są tożsame, Jego pozycja zawsze różni się od pozycji zwykłej żywej istoty, nawet jeśli schodzi On na platformę materialną. Demony nie mogą zgodzić się z tą transcendentalną naturą Pana, którą Sam Pan tłumaczy w następnym wersecie.