TEKST 23
antavat tu phalaṁ teṣāṁ
tad bhavaty alpa-medhasām
devān deva-yajo yānti
mad-bhaktā yānti mām api
anta-vat – krótkotrwały; tu – ale; phalam – owoc; teṣām – ich; tat – to; bhavati – staje się; alpa-medhasām – tych o niewielkiej inteligencji; devān – do półbogów; deva-yajaḥ – czciciele półbogów; yānti – udają się; mat – Moi; bhaktāḥ – bhaktowie; yānti – przychodzą; mām – do Mnie; api – również.
Ludzie o małej inteligencji czczą półbogów, a owoce tego kultu są ograniczone i krótkotrwałe. Wielbiąc półbogów, udają się na planety półbogów; natomiast Moi wielbiciele ostatecznie przychodzą na Moją najwyższą planetę.
ZNACZENIE:
Niektórzy komentatorzy Bhagavad-gīty mówią, iż przez oddawanie czci półbogom można osiągnąć Najwyższego Pana. Werset ten mówi jednak wyraźnie, że czciciele półbogów udają się do różnych systemów planetarnych, w zależności od tego, którego półboga czcili. Czciciel słońca udaje się na słońce, a czciciel półboga księżyca osiąga księżyc. Czciciel Indry może osiągnąć planetę tego półboga. Nieprawdą jest to, że każdy, bez względu na to jakiego półboga czci, osiągnie Najwyższą Osobę Boga. Przeczy temu ten werset, wyraźnie mówiący o tym, że czciciele półboga udają się na różne planety w tym materialnym świecie, natomiast wielbiciel Najwyższego Pana osiąga bezpośrednio planetę Osoby Boga.
Można argumentować w ten sposób, że skoro półbogowie są różnymi częściami ciała Najwyższego Pana, to przez wielbienie ich powinno się osiągnąć ten sam cel, co przez wielbienie Najwyższego Pana. Jednakże czciciele półbogów są mniej inteligentni, gdyż nie wiedzą do jakiej części ciała należy dostarczyć pożywienie. Niektórzy z nich są tak niemądrzy, iż twierdzą, że jest wiele części ciała, do których można dostarczyć pożywienie, i że jest wiele sposobów dostarczania tego pożywienia. Nie brzmi to bardzo optymistycznie. Czy ktoś może dostarczyć ciału pożywienie przez uszy albo oczy? Nie wiedzą oni, że półbogowie są różnymi częściami kosmicznego ciała Najwyższego Pana, i w swojej ignorancji wierzą, że każdy półbóg jest oddzielnym Bogiem i konkurentem Najwyższego Pana.
Nie tylko półbogowie, ale również zwykłe, żywe istoty są częściami Najwyższego Pana. Według Śrīmad-Bhāgavatam, bramini są głową Najwyższego Pana, kṣatriyowie są Jego ramionami, vaiśyowie są Jego tułowiem, śūdrowie są Jego nogami, i wszyscy oni spełniają różne funkcje. Jeśli ktoś wie, że zarówno on sam, jak i półbogowie są integralnymi cząstkami Najwyższego Pana, to – bez względu na sytuację – jego wiedza jest doskonała. Jeśli natomiast nie rozumie tego, osiąga różne planety, gdzie rezydują półbogowie. To nie jest to samo przeznaczenie, które osiąga wielbiciel.
Rezultaty osiągnięte dzięki łasce półbogów są nietrwałe. W tym materialnym świecie zarówno planety, półbogowie, jak i ich czciciele, wszyscy ulegają unicestwieniu. Dlatego werset ten mówi wyraźnie, że rezultaty wynikające z wielbienia półbogów są krótkotrwałe, i że kult taki praktykują tylko osoby mniej inteligentne. Czysty wielbiciel angażuje się w świadomość Kṛṣṇy i poprzez służbę oddania dla Najwyższego Pana osiąga wieczne życie, pełne szczęścia i wiedzy. Jego osiągnięcia różnią się od zdobyczy zwykłego czciciela półbogów. Najwyższy Pan jest nieograniczony; Jego łaska jest nieograniczona, Jego miłosierdzie jest nieskończone, dlatego nieograniczone jest miłosierdzie Najwyższego Pana dla Jego czystych wielbicieli.