TEKST 4

ZNACZENIE:
 
Nauka o Bogu analizuje konstytucjonalną pozycję Boga i Jego różnych energii. Natura materialna nazywana jest prakṛti albo energią Pana w Jego różnych inkarnacjach puruṣa (ekspansjach) jak opisuje to Sātvata-tantra:

„Dla materialnego tworzenia, kompletna ekspansja Pana Kṛṣṇy przyjmuje trzy formy Viṣṇu. Pierwszy – Mahā-viṣṇu, tworzy całą materialną energię, znaną jako mahat-tattva. Drugi – Garbhodakaśāyī Viṣṇu, wchodzi we wszystkie wszechświaty, aby stworzyć w każdym z nich różnorodność form. Trzeci – Kṣīrodakaśāyī Viṣṇu, jest rozprzestrzeniony we wszystkich wszechświatach jako Dusza Najwyższa i znany jest jako Paramātmā, który obecny jest wewnątrz każdego atomu. Ktokolwiek zna te trzy postacie Viṣṇu, może uwolnić się z materialnej niewoli”.

Ten świat materialny jest tymczasową manifestacją jednej z energii Pana. Wszystkie zdarzenia mające miejsce w tym świecie kierowane są przez tych trzech Viṣṇu, ekspansje Pana Kṛṣṇy. Te puruṣa nazywane są inkarnacjami. Kto nie zna nauki o Bogu (Kṛṣṇie), ten na ogół uważa, iż świat materialny istnieje dla przyjemności żywych istot, i że to one są przyczynami, kontrolerami i panami energii materialnej (puruṣami), korzystającymi z przyjemności z nią związanych. Jednak według Bhagavad-gīty ta ateistyczna konkluzja jest całkowicie fałszywa. W omawianym wersecie jest powiedziane, że oryginalną przyczyną materialnej manifestacji jest Kṛṣṇa. Potwierdza to również Śrīmad-Bhāgavatam. Składniki tej materialnej manifestacji są oddzielonymi energiami Pana. Nawet brahma-jyoti, które jest ostatecznym celem dla impersonalistów, jest Jego duchową energią zamanifestowaną w niebie duchowym. W brahma-jyoti nie istnieje jednak różnorodność duchowa, która ma miejsce na Vaikuṇṭha-lokach, i impersonaliści przyjmują to brahma-jyoti za ostateczny, wieczny cel. Manifestacja Paramātmy jest również wszechprzenikającym aspektem Kṣīrodakaśāyī Viṣṇu, i jest to manifestacja tymczasowa. Manifestacja Paramātmy nie istnieje wiecznie w niebie duchowym. Zatem rzeczywistą Prawdą Absolutną jest Najwyższa Osoba Boga, Kṛṣṇa. On jest źródłem wszystkich energii, które można podzielić na Jego energie wewnętrzne i energie oddzielone od Niego.

W energii materialnej jest osiem – wyżej wymienionych – zasadniczych manifestacji. Spośród nich wszystkich, pierwsze pięć manifestacji, mianowicie: ziemia, woda, ogień, powietrze i eter – nazywane są stworzeniem gigantycznym albo „wulgarnym”. Stworzenie to zawiera pięć przedmiotów zmysłów, które są manifestacjami fizycznego głosu, dotyku, formy, smaku i zapachu. Materialna nauka obejmuje te dziesięć rzeczy i nic ponadto. Pozostałe trzy rzeczy, mianowicie: umysł, inteligencja i fałszywe ego są lekceważone przez materialistów. Filozofowie, którzy mają do czynienia z czynnościami umysłu, również nie posiadają doskonałej wiedzy, ponieważ nie znają oni ostatecznego źródła – Kṛṣṇy. Fałszywe ego – „ja jestem” i „to jest moje”, które tworzą podstawową zasadę materialnej egzystencji – obejmuje dziesięć narządów zmysłów przeznaczonych do spełniania czynności materialnych. Inteligencja odnosi się do całego przejawienia materialnego, nazywanego mahat-tattvą. Z ośmiu oddzielonych energii Pana manifestują się dwadzieścia cztery elementy świata materialnego, które są podstawą ateistycznej filozofii Sāṅkhya. Elementy te są oryginalnie pochodnymi energii Kṛṣṇy i są oddzielone od Niego, ale ateistyczni filozofowie Sāṅkhya, posiadający mały zasób wiedzy, nie wiedzą iż Kṛṣṇa jest przyczyną wszystkich przyczyn. Podstawowym przedmiotem dyskusji w filozofii Sāṅkhya jest jedynie manifestacja zewnętrznej energii Kṛṣṇy, tak jak jest to opisane w Bhagavad-gīcie.