TEKST 22
puruṣaḥ sa paraḥ pārtha
bhaktyā labhyas tv ananyayā
yasyāntaḥ-sthāni bhūtāni
yena sarvam idaṁ tatam
puruṣaḥ – Najwyższa Osoba; saḥ – On; paraḥ – Najwyższy, którego nikt nie przewyższa; pārtha – O synu Pṛthy; bhaktyā – przez służbę oddania; labhyaḥ – może zostać osiągnięty; tu – ale; ananyayā – czyste, niezachwiane; yasya – którego; antaḥ-sthāni – wewnątrz; bhūtāni – całej tej materialnej manifestacji; yena – przez którego; sarvam – wszystko; idam – cokolwiek możemy zobaczyć; tatam – rozprzestrzeniony.
Najwyższa Osoba Boga, który przewyższa wszystko, osiągalny jest przez czyste oddanie. Mimo iż zawsze obecny w Swojej siedzibie, jest wszechprzenikający i wszystko usytuowane jest w Nim.
ZNACZENIE:
Wyraźnie oznajmiono tutaj, że najwyższym przeznaczeniem, z którego nie ma powrotu, jest siedziba Kṛṣṇy, Najwyższej Osoby. Brahma-saṁhitā opisuje to najwyższe królestwo jako ānanda-cinmaya-rasa, miejsce, gdzie wszystko jest wypełnione duchową radością. Cokolwiek tam istnieje, pełne jest duchowego szczęścia – nie ma tam niczego, co materialne. Wszelka tamtejsza różnorodność jest ekspansją Samego Najwyższego Boga, gdyż cała ta manifestacja jest całkowicie energią duchową, jak wyjaśnione to zostało w Rozdziale Siódmym. Jeśli chodzi o ten świat materialny, to chociaż Pan przebywa zawsze w Swojej najwyższej siedzibie, jest On niemniej jednak wszechprzenikający poprzez Swoją energię materialną. Więc poprzez energie duchowe i materialne obecny jest wszędzie – zarówno w światach duchowych, jak i materialnych. Yasyāntaḥ-sthāni oznacza, że utrzymuje On wszystko, czy to w energii duchowej, czy materialnej. Pan jest wszechprzenikający przez te dwie energie.
Wyraźnie zostało tutaj powiedziane (przez użycie słowa bhaktyā), że jedynie przez bhakti, czyli służbę oddania, można dostać się do najwyższej siedziby Kṛṣṇy lub na niezliczone planety Vaikuṇṭhy. Żaden inny proces nie jest przydatny do osiągnięcia tej najwyższej siedziby. Tę najwyższą siedzibę i Najwyższą Osobę Boga opisują również Vedy (Gopāla-tāpanī Upaniṣad 1.21). Eko vaśī sarva-gaḥ kṛṣṇaḥ. W siedzibie tej jest tylko jeden Najwyższa Osoba, którego imię jest Kṛṣṇa. Jest On najwyższym, miłosiernym Bóstwem, i chociaż jest jeden, rozwinął się w miliony pełnych ekspansji. Vedy porównują Pana do spokojnie stojącego drzewa, które rodzi wiele różnorodnych owoców, kwiatów oraz zmienia liście. Pełne ekspansje Pana, które przewodzą planetom Vaikuṇṭha, są czterorękie i są znane pod różnymi imionami – Puruṣottama, Trivikrama, Keśava, Mādhava, Aniruddha, Hṛṣīkeśa, Saṅkarṣaṇa, Pradyumna, Śrīdhara, Vāsudeva, Dāmodara, Janārdana, Nārāyaṇa, Vāmana, Padmanābha itd.
Brahma-saṁhitā (5.37) stwierdza również, że chociaż Pan zawsze przebywa w najwyższym królestwie, na Goloce Vṛndāvanie, jest On wszechprzenikający, i dzięki temu wszystko przebiega sprawnie (goloka eva nivasaty akhilātma-bhūtaḥ). Jak oznajmiają Vedy (Śvetāśvatara Upaniṣad 6.8), parāsya śaktir vividhaiva śrūyate / svābhāvikī jñāna-bala-kriyā ca: mocą Swoich wszechprzenikających energii Najwyższy Pan systematycznie i w sposób bezbłędny sprawuje pieczę nad wszystkimi sprawami w całej kosmicznej manifestacji, mimo iż Sam jest z dala od niej.