TEKST 23
yatra kāle tv anāvṛttim
āvṛttiṁ caiva yoginaḥ
prayātā yānti taṁ kālaṁ
vakṣyāmi bharatarṣabha
yatra – w tym; kāle – czasie; tu – i; anāvṛttim – nie ma powrotu; āvṛttim – powrót; ca – również; eva – na pewno; yoginaḥ – różnego rodzaju mistyków; prayātāḥ – udawszy się; yānti – osiąga; tam – ten; kālam – czas; vakṣyāmi – opiszę; bharata-ṛṣabha – O najlepszy z Bhāratów.
O najlepszy spośród Bhāratów, teraz objaśnię ci różne pory, o których yogin gdy opuszcza ten świat, powraca tutaj albo nigdy już nie powraca.
ZNACZENIE:
Czyści wielbiciele Najwyższego Pana, będąc całkowicie podporządkowanymi Mu duszami, nie dbają o to, kiedy ani też jaką metodą opuszczą swoje ciała. Wszystko pozostawiają w rękach Kṛṣṇy, i w ten sposób bez trudu i szczęśliwie powracają do Boga. Ale ci, którzy nie są czystymi wielbicielami, i zamiast tego polegają na takich metodach realizacji duchowej jak karma-yoga, jñāna-yoga i haṭha-yoga, muszą opuścić swoje ciała w odpowiednim czasie, aby mieć pewność, że powrócą, czy też nie powrócą do tego świata narodzin i śmierci.
Doskonały yogin może wybrać czas i miejsce dla opuszczenia tego materialnego świata, ale jeśli nie jest doskonałym, wtedy jego sukces zależy od przypadkowego odejścia w odpowiednim czasie. W następnych wersetach Pan tłumaczy odpowiednie pory, najlepszy czas do opuszczenia ciała, tak aby nie powrócić tutaj już więcej. Według Ācāryi Baladevy Vidyābhūṣaṇy, sanskryckie słowo kāla, użyte tutaj, odnosi się do bóstwa rządzącego czasem.