TEKST 15
pāñcajanyaṁ hṛṣīkeśo
devadattaṁ dhanañ-jayaḥ
pauṇḍraṁ dadhmau mahā-śaṅkhaṁ
bhīma-karmā vṛkodaraḥ
pāñcajanyam – muszla zwana Pāñcajanya; hṛṣīka-īśaḥ – Hṛṣīkeśa (Kṛṣṇa – Pan, który kieruje zmysłami bhaktów); devadattam – muszla zwana Devadatta; dhanam-jayaḥ – Dhanañjaya (Arjuna, zdobywca bogactw); pauṇḍram – muszla zwana Pauṇḍra; dadhmau – zadęlimahā-śaṅkham -wspaniała muszla;; bhīma-karmā – ten, kto dokonuje herkulesowych wyczynów; vṛka-udaraḥ – nienasycony żarłok (Bhīma).
Pan Kṛṣṇa zadął w Swą konchę zwaną Pāñcajanya; Arjuna w swoją Devadattę; a Bhīma, nienasycony żarłok zdolny do iście herkulesowych wyczynów, zadął w swoją wspaniałą konchę zwaną Pauṇḍra.
ZNACZENIE:
W tym wersecie Pan Kṛṣṇa nazwany został Hṛṣīkeśą, jako że jest On właścicielem wszystkich zmysłów. Żywe istoty są Jego integralnymi cząstkami, dlatego zmysły żywych istot stanowią integralną część Jego zmysłów. Impersonaliści nie są w stanie wytłumaczyć zmysłów żywych istot i dlatego są zawsze skłonni opisywać żywe istoty jako pozbawione zmysłów albo bezosobowe. Pan, usytuowany w sercu wszystkich żywych stworzeń, kieruje ich zmysłami. Ale kieruje nimi w taki sposób, aby żywa istota zrozumiała, że powinna się Mu podporządkować, a w przypadku czystego wielbiciela Pan kieruje jego zmysłami bezpośrednio. Tutaj, na Polu Walki Kurukṣetra, Pan bezpośrednio kieruje transcendentalnymi zmysłami Arjuny i stąd Jego szczególne imię, Hṛṣīkeśa. Pan nosi różne imiona, odpowiadające Jego różnym czynnościom. Na przykład znany jest On pod imieniem Madhusūdana, jako że zabił demona o imieniu Madhu; nazywany jest Govindą, gdyż dostarcza przyjemności krowom i zmysłom; nosi imię Vāsudeva, ponieważ pojawił się jako syn Vasudevy; nazywany jest Devakī-nandana, ponieważ zaakceptował Devakī jako Swoją matkę; znany jest pod imieniem Yaśodā-nandana, jako że Swoje dziecięce rozrywki we Vṛndāvanie zadedykował Yaśodzie; Jego imieniem również jest Pārtha-sārathi, ponieważ był woźnicą Swojego przyjaciela Arjuny. Podobnie, imię Jego jest Hṛṣīkeśa, jako że dawał wskazówki Arjunie na Polu Walki Kurukṣetra.
Arjuna nazywany został tutaj Dhanañjayą, a to dlatego, że pomógł swemu starszemu bratu w zdobyciu bogactw, gdy potrzebne były one królowi na różne ofiary. Podobnie Bhīma, wielki żarłok i tytan zdolny do iście herkulesowych zadań (chociażby zabicie demona Hiḍimby), znany jest jako Vṛkodara. Zatem głosy poszczególnych muszli, w które zadęły różne osobistości po stronie Pāṇḍavów – poczynając od Pana – wlały otuchę w serca walczących wojowników. Druga strona nie była w tak korzystnej sytuacji; nie była zaszczycona obecnością Pana Kṛṣṇy, najwyższego wodza, ani bogini fortuny. Więc przeznaczeniem ich była przegrana – i to właśnie oznajmiały dźwięki muszli.