TEKST 35
kṣetra-kṣetrajñayor evam
antaraṁ jñāna-cakṣuṣā
bhūta-prakṛti-mokṣaṁ ca
ye vidur yānti te param
kṣetra – ciała; kṣetra-jñayoḥ – właściciela ciała; evam – w ten sposób; antaram – różnica; jñāna-cakṣuṣā – wzrokiem duszy; bhūta – żywej istoty; prakṛti – z natury materialnej; mokṣam – wyzwolenie; ca – również; ye – ci, którzy; viduḥ – wie; yānti – osiąga; te – oni; param – Najwyższy.
Kto oczyma wiedzy widzi różnicę pomiędzy ciałem i właścicielem tego ciała i jest w stanie zrozumieć proces wyzwolenia się z tej niewoli w naturze materialnej, ten osiąga najwyższy cel.
ZNACZENIE:
Znaczenie tego Trzynastego Rozdziału jest takie, że należy poznać różnicę pomiędzy ciałem, właścicielem tego ciała i Duszą Najwyższą. Należy poznać proces wyzwolenia, jak został on opisany w wersetach od ósmego do dwunastego. Wówczas będzie można osiągnąć najwyższe przeznaczenie.
Osoba wierząca powinna najpierw w dobrym towarzystwie słuchać o Bogu, aby w ten sposób stopniowo osiągnąć oświecenie. Jeśli ktoś przyjmuje mistrza duchowego, może on nauczyć się rozróżniać ducha od materii, co jest odskocznią do dalszej realizacji duchowej. Mistrz duchowy, poprzez różne instrukcje, uczy swoich studentów, jak uwolnić się od materialnej koncepcji życia, jak Kṛṣṇa nauczając Arjunę, poprzez przekazanie mu Bhagavad-gīty, stara się uwolnić go od materialistycznych rozważań.
Można więc zrozumieć, że to ciało jest materią; można przeanalizować jego dwadzieścia cztery elementy. Jest ono manifestacją wulgarną. Manifestacją subtelną jest umysł i efekty psychologiczne. A symptomem życia jest wzajemne oddziaływanie tych cech. Ponad tym wszystkim jest jeszcze dusza i Dusza Najwyższa, które nie są tym samym. Świat materialny działa poprzez połączenie duszy i dwudziestu czterech elementów materialnych. Kto jest w stanie zrozumieć konstytucję całej tej manifestacji materialnej i to połączenie duszy z materialnymi elementami, jak również pozycję Duszy Najwyższej, ten staje się zdolnym do przeniesienia się w świat duchowy. Należy w pełni zrozumieć ten rozdział, korzystając z pomocy mistrza duchowego, a jego tematy rozważyć i zrealizować.
W ten sposób Bhaktivedanta kończy objaśnienia do Trzynastego Rozdziału Śrīmad Bhagavad-gīty, zatytułowanego „Natura, podmiot radości i świadomość”.