TEKST 32
śrī-bhagavān uvāca
kālo ’smi loka-kṣaya-kṛt pravṛddho
lokān samāhartum iha pravṛttaḥ
ṛte ’pi tvāṁ na bhaviṣyanti sarve
ye ’vasthitāḥ praty-anīkeṣu yodhāḥ
śrī-bhagavān uvāca – Osoba Boga rzekł; kālaḥ – czas; asmi – Ja jestem; loka – światów; kṣaya-kṛt – niszczyciel; pravṛddhaḥ – wielki; lokān – wszystkich ludzi; samāhartum – w niszczenie; iha – w tym świecie; pravṛttaḥ – zaangażowany; ṛte – bez, pominąwszy; api – nawet; tvām – ty; na – nigdy; bhaviṣyanti – będą; sarve – wszystko; ye – kto; avasthitāḥ – usytuowani; prati-anīkeṣu – po przeciwnych stronach; yodhāḥ – żołnierze.
Najwyższa Osoba Boga rzekł: Ja jestem czasem – wielkim niszczycielem światów. Przyszedłem tutaj, aby unicestwić wszystkich ludzi. I za wyjątkiem was [Pāṇḍavów], wszyscy wojownicy po obu stronach zostaną zabici.
ZNACZENIE:
Arjuna świadom tego, że Pan jest jego przyjacielem i Najwyższą Osobą Boga zarazem, zaintrygowany różnorodnością form zamanifestowanych przez Kṛṣṇę, pyta Go o prawdziwą misję tej niszczącej siły. Jest powiedziane w Vedach, że Najwyższa Prawda niszczy wszystko, nawet braminów. Jak oznajmia Kaṭha Upaniṣad (1.2.25),
yasya brahma ca kṣatraṁ ca
ubhe bhavata odanaḥ
mṛtyur yasyopasecanaṁ
ka itthā veda yatra saḥ
Ostatecznie wszyscy bramini, kṣatriyowie i wszyscy inni pochłaniani są przez niszczący aspekt Najwyższego, niczym posiłek. Ta postać wszechprzenikającego Pana jest olbrzymem i tutaj Kṛṣṇa przejawia się w tej formie wszechprzenikającego czasu. Oprócz kilku Pāṇḍavów, unicestwił On każdego, kto znalazł się na polu bitwy. Arjunie nie podobała się idea tej walki; myślał, że lepiej byłoby jej zaniechać i w ten sposób uniknąć zawodu. Najwyższy Pan rzekł mu w odpowiedzi, że nawet gdyby zaniechał tej walki, wszyscy oni i tak zostaliby unicestwieni, gdyż taki był Jego plan. Gdyby Arjuna wycofał się z pola bitwy, odeszliby oni z tego świata w inny sposób. Nikt i nic nie mogło zapobiec ich śmierci, albowiem wszyscy oni już znaleźli się po stronie śmierci. Czas jest zniszczeniem i wszystkie manifestacje muszą ulec unicestwieniu, zgodnie z pragnieniem Najwyższego Pana. Takie jest prawo natury.