TEKST 1
arjuna uvāca
sannyāsasya mahā-bāho
tattvam icchāmi veditum
tyāgasya ca hṛṣīkeśa
pṛthak keśi-niṣūdana
arjunaḥ uvāca – Arjuna rzekł; sannyāsasya – wyrzeczenia; mahā-bāho – O potężny; tattvam – prawda; icchāmi – pragnę; veditum – zrozumieć; tyāgasya – wyrzeczenia; ca – również; hṛṣīkeśa – O panie zmysłów; pṛthak – różnie; keśi-niṣūdana – O zabójco demona Keśī.
Arjuna rzekł: O potężny, zabójco demona Keśī, panie zmysłów, pragnę zrozumieć cel wyrzecznia [tyāga] i wyrzeczonego porządku życia [sannyāsa].
ZNACZENIE:
Właściwie Bhagavad-gītā kończy się na Rozdziale Siedemnastym. Rozdział Osiemnasty jest uzupełniającym podsumowaniem tematów dyskutowanych wcześniej. W każdym rozdziale Bhagavad-gīty Pan Kṛṣṇa podkreśla, że służba oddania dla Najwyższej Osoby Boga jest ostatecznym celem życia. Istota służby oddania, najbardziej poufnej ścieżki wiedzy, została streszczona w Rozdziale Osiemnastym. Pierwsze sześć rozdziałów kładzie nacisk na służbę oddania: yoginām api sarveṣām... „Spośród wszystkich yoginów czy transcendentalistów, najlepszym jest ten, kto zawsze myśli o Mnie usytuowanym wewnątrz”. W następnych sześciu rozdziałach została przedyskutowana czysta służba oddania, jej natura i czynności. Trzecie sześć rozdziałów opisuje wiedzę, wyrzeczenie, działanie natury materialnej i transcendentalnej oraz służbę oddania. Wniosek jest taki, że wszelkie czyny powinny być pełnione z myślą o Najwyższej Osobie Boga i wieńczone słowami oṁ tat sat, które wskazują na Viṣṇu, Najwyższą Osobę. Trzecia część Bhagavad-gīty opisuje służbę oddania, i nic innego, jako ostateczny cel życia. Zostało to dowiedzione poprzez zacytowanie wypowiedzi ācāryów z przeszłości i cytatów z Brahma-sūtry (Vedānta-sūtry). Niektórzy impersonaliści uważają siebie za monopolistów, jeśli chodzi o znajomość Vedānta-sūtry, ale w rzeczywistości Vedānta-sūtra ma służyć zrozumieniu służby oddania, gdyż jej twórcą i znawcą jest Sam Pan. Zostało to opisane w Rozdziale Piętnastym. Tematem każdego pisma świętego, każdej Vedy, jest służba oddania. Tłumaczy to Bhagavad-gītā.
Tak jak Rozdział Drugi jest streszczeniem wszystkich podstawowych tematów, podobnie Rozdział Osiemnasty jest podsumowaniem wszystkich podanych instrukcji. Mówi on, że celem życia jest wyrzeczenie i osiągnięcie transcendentalnej pozycji, czyli wzniesienie się ponad trzy siły natury materialnej. Arjuna pragnie wyjaśnić dwa różne tematy Bhagavad-gīty, mianowicie wyrzeczenie (tyāga) i wyrzeczony porządek życia (sannyāsa). Dlatego zapytuje on o znaczenie tych dwu słów.
Ważne są również dwa inne słowa użyte w tym wersecie, będące imionami Najwyższego Pana – Hṛṣīkeśa i Keśi-niṣūdana. Hṛṣīkeśą jest Kṛṣṇa jako pan wszystkich zmysłów, który zawsze jest gotów pomóc nam w osiągnięciu spokoju umysłu. Dlatego Arjuna prosi Go, aby podsumował wszystko w taki sposób, aby pomogło mu to osiągnąć równowagę. Ma on jeszcze pewne wątpliwości, a wątpliwości zawsze porównywane są do demonów. Dlatego zwraca się do Kṛṣṇy jako Keśi-niṣūdany. Keśī był najstraszliwszym z demonów, które Pan zabił. Teraz Arjuna oczekuje, że Kṛṣṇa zabije również demona jego wątpliwości.