TEKST 61
īśvaraḥ sarva-bhūtānāṁ
hṛd-deśe ’rjuna tiṣṭhati
bhrāmayan sarva-bhūtāni
yantrārūḍhāni māyayā
īśvaraḥ – Najwyższy Pan; sarva-bhūtānām – wszystkich żywych istot; hṛt-deśe – w sercu; arjuna – O Arjuno; tiṣṭhati – rezyduje; bhrāmayan – nakłania do przemieszczenia się; sarva-bhūtāni – wszystkie żywe istoty; yantra – w maszynie; ārūḍhani – będąc usytuowanym; māyayā – pod urokiem materialnej energii.
Najwyższy Pan przebywa w każdym sercu, Arjuno, i On kieruje wędrówkami wszystkich żywych istot, które usadowione są jak gdyby na maszynie zrobionej z energii materialnej.
ZNACZENIE:
Arjuna nie posiadał najwyższej wiedzy i jego decyzja względem walki ograniczona była jego niedoskonałym rozeznaniem. Pan Kṛṣṇa nauczał, że dusza indywidualna nie jest wszystkim we wszystkim. Najwyższa Osoba Boga, czyli On Sam, Kṛṣṇa, zlokalizowana Dusza Najwyższa, przebywa w sercu każdej żywej istoty i kieruje nią. Po każdorazowej zmianie ciała żywa istota zapomina o swoich przeszłych czynach, ale Dusza Najwyższa, jako znawca przeszłości, teraźniejszości i przyszłości – pozostaje świadkiem jej wszystkich czynów. Zatem wszystkimi czynami żywych istot kieruje Dusza Najwyższa. Żywa istota otrzymuje to, na co zasłużyła i przenoszona jest przez ciało materialne, które tworzone jest z energii materialnej pod kierunkiem Duszy Najwyższej. Skoro tylko żywa istota zostanie umieszczona w określonym typie ciała, musi działać odpowiednio do swoich warunków cielesnych. Osoba siedząca w samochodzie wyścigowym posuwa się szybciej niż osoba siedząca w samochodzie wolniejszym, chociaż kierowcy, żywe istoty mogą być tacy sami. Podobnie, z polecenia Duszy Najwyższej materialna natura stwarza określony typ ciała dla określonego typu żywej istoty, aby mogła ona postępować zgodnie ze swoimi przeszłymi pragnieniami. Żywa istota nie jest niezależna. Nie należy uważać siebie za niezależnego od Najwyższej Osoby Boga. Jesteśmy zawsze kontrolowani przez Niego i dlatego naszym obowiązkiem jest podporządkować się Jemu. Takie jest polecenie następnego wersetu.